بررسی کلیاتی از حقوق ثبت

حقوق ثبت یکی از شاخه‌های علم حقوق است اما حقوق ثبت دارای آثار کاربردی‌تر نسبت به دیگر رشته‌های حقوق است؛ آنچنان که در خصوص حقوق ثبت گفته می‌شود هر شخص در طول عمر خود با حقوق ثبت و آثار قانونی آن به طور مستمر برخورد دارد و حقوق ثبت به نوعی در زندگی و روزمرگی اشخاص گره خورده است چرا که دارای آثاری است که نظم را به جامعه به ارمغان می‌آورد.
نخستین قانون ثبت اسناد مصوب 1290 است که این قانون در 139 ماده و پس از استقرار مشروطیت تصویب شد اما به صورت کلی قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1310 است؛ هرچند دارای تغییرات و اصلاحاتی بود که از جمله آنها می‌توان به قانون ثبت اسناد و املاک مصوب سال 1354، آیین‌نامه قانون ثبت مصوب سال 1317 و قانون ثبت احوال مصوب 1355 اشاره کرد. ثبت در لغت به معنای استواری، پایداری، برجا بودن و نیز قرار دادن و نگاشتن در دفتر و یاداشت کردن آمده است و نمونه ثبت را می‌توان در کلماتی همچون ثبت احوال، ثبت اسناد، ثبت شرکت و ثبت‌نام مشاهده کرد که معنا و مفهوم آن را پررنگ‌تر می‌کند. اما در اصلاح حقوقی، ثبت، به مجموعه اعمال حقوقی و اداری گفته می‌شود که به واسطه آن اوراق و فهرست‌هایی در دفاتر ایجاد و تغییر، زوال و انتقال حقی یادداشت می‌شود. در خصوص اهمیت ثبت همین موضوع بس که در آیاتی از قرآن کریم از لزوم ثبت سخن به میان آمده است.
از جمله خداوند در آیه 282 سوره بقره می‌فرماید:«ای کسانی که ایمان آورده‌اید؛ اگر وامی به یکدیگر تا سرآمد معینی دادید، آن را بنویسید و…» همان‌گونه که اشاره شد، این آیه به صراحت اهمیت تنظیم و ثبت سند را مشخص می‌کند.
اداره ثبت از ابتدای امر تابع وزارت عدلیه یا همان وزارت دادگستری بود که دلیلی محکم بر اهمیت این سازمان است. این سازمان وابسته به وزارت دادگستری است و رییس آن سمت معاون وزارت دادگستری را دارد.در خصوص این سازمان گفتنی است که در اغلب استان‌ها به صورت اداره‌کل ثبت اسناد و املاک منطقه و در شهرستان‌ها با عنوان اداره ثبت اسناد و املاک و در شهرهای بزرگی همچون تهران ادارات ثبت ناحیه نیز به چشم می‌خورند.
حقوق ثبت به صورت کلی در یک تقسیم‌بندی به 2 دسته ثبت اسناد و ثبت املاک تقسیم می‌شود.
 ثبت اسناد
مفرد این کلمه سند است و قانون مدنی، سند را هر نوشته‌ای می‌داند که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد که با توجه به این موضوع حائز اهمیت است که خود سند به دو دسته سند رسمی و سند عادی تقسیم می‌شود.
با عنایت به تعریف فوق، می‌توان ثبت اسناد را دارای آثاری از جمله رسمیت قانونی و اعتبار اسناد ثبت‌شده و نیز نظم مالیاتی و حفظ حقوق اشخاص برشمرد.
 ثبت املاک
مفرد این کلمه ملک است و عبارت از مال غیرمنقول است؛ اما نه تعریف مال غیر منقول به معنای عام آن در قانون مدنی، بلکه تعریف مال غیرمنقول به صورت خاص یعنی صرفا زمین و بنای احداثی. با عنایت به تعریف فوق ثبت املاک را می‌توان دارای آثاری بر شمرد. از جمله اینکه: برای مالکیت مالکان و حفظ حقوق آنها ضروری است؛ فضایی امن برای صاحبان املاک ایجاد کرده همچنین موجب نظم مالیاتی و حفظ حقوق عمومی اشخاص می‌شود. اسنادی که مطابق قانون به ثبت رسیده باشند، دارای آثار قانونی هستند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: اسناد رسمی نسبت به طرفین، وراث و قائم‌مقام آنها معتبر است؛ نسبت به اسناد رسمی انکار و تردید مسموع نیست و فقط می‌توان ادعای جعل کرد؛ کلیه معاملات راجع به اموال غیرمنقوله که طبق مقررات راجعه به ثبت املاک ثبت شده باشد، نسبت به طرفین، قائم‌مقام قانونی آنها و اشخاص ثالث دارای اعتبار کامل و رسمیت خواهد بود؛ قضات و دیگر مأموران دولتی که از اعتبار دادن به اسناد ثبت‌شده استنکاف کنند، در محکمه انتظامی و اداری قابل تعقیب هستند همچنین مهمترین مورد این است که کلیه اسناد رسمی بدون احتیاج به مراجعه به محاکم و گرفتن رأی از محاکم، لازم الاجرا خواهند بود.
برگرفته از روزنامه حمایت
ثبت اسناد, حقوق ثبت, ثبت املاک, نحوه ثبت اسناد, نحوه ثبت املاک , تلفن وکیل ثبت