تامین دلیل 

تامین دلیل عبارت از ثبت و ضبط وقایعی که رخ داده توسط  مرجع قضایی صالح در چهارچوب مواد قانونی مربوط به تامین دلیل می باشد.

هر فردی ممکن است به منظور حفظ اسناد و مدارک و هر امری که میتواند بعداً بعنوان دلیل در دادگاه مورد استناد واقع شود درخواست تامین دلیل نماید.

تشخیص درجه ارزش تامین دلیل در موارد استفاده با دادگاه است. بنابراین هیچ مرجع دیگری جز محاکم صالح قضایی اراده استفاده از مفاد صورتجلسه تامین دلیل را ندارد مگر اینکه اعتبار و ارزش تامین دلیل یاد شده قبلاً توسط دادگاه احراز و اعلام شده باشد.

دادگاه صالح برای انجام تامین دلیل 

مطابق با ماده ١۴ قانون آیین دادرسی مدنی درخواست تأمین دلیل و امارات از دادگاهی می شود که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن واقع است و اگر در حوزه مربوطه شورای حل اختلاف نبود، رسیدگی با دادگاه محل است.

در حال حاضر مرجع صالح برای صدور قرار تامین دلیل  شورای حل اختلافی است که دلایل و امارات در حوزه آن واقع است.

تعیین خوانده در دادخواست تامین دلیل

در مورد تامین دلیل آیا لزوماً خوانده باید مشخص باشد یا خیر؟

مطابق با ماده ١۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی در موردی که تعیین خوانده ممکن نباشد خواهان میتواند بدون معرفی وی تقاضای تامین دلیل نماید.

بنابراین مشخص می گردد که در مورد تامین دلیل اصل بر لزوم تعیین خوانده است و استثنائاً جواز عدم تعیین خوانده مشروط بر این است که معرفی خوانده ممکن نباشد و خواهان تامین دلیل باید این موضوع را ثابت کند.

چنانچه امکان تعیین خوانده بوده و یا بر دادگاه معلوم باشد، درخواست تأمین دلیل بدون معرفی خوانده پذیرفته نیست.

چگونگی طرح دادخواست تامین دلیل

مطابق ماده ۱۵ قانون آئین دادرسی مدنی درخواست تأمین دلیل ممکن است در هنگام دادرسی و یا قبل از اقامه ی دعوا باشد. و مطابق ماده ی ۱۵۱ این قانون درخواست تامین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیر باشد:

الف – مشخصات درخواست کننده و طرف او

ب – موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تامین دلیل می شود.

ج – اوضاع و احوالی که موجب تأمین دلیل شده است.

در حال حاضر تقاضای تامین دلیل از سوی ذی‌نفع بر روی فرم مخصوص دادخواست به تعداد خواندگان به اضافه یک نسخه، همراه با فتوکپی برابر اصل اوراق و اسناد تقدیم شورای حل اختلاف محلی که موضوع بررسی در محدوده آن قرار دارد‌، می‌شود.

این درخواست شامل مشخصات طرفین (‌البته اگر تعیین طرف مقابل میسر نباشد، نیز درخواست تأمین دلیل پذیرفته است)، عنوان دعوایی که برای اثبات آن تقاضای تامین دلیل شده و نیز ذکر موارد و اوضاع و احوالی که باعث درخواست بررسی تأمین دلیل شده است‌ و در ادامه ‌شورا با احراز فوریت موضوع تامین دلیل‌، موضوع را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته مربوط ارجاع و پس از حضور مدیر دفتر شعبه مربوطه و کارشناس در محل و جلب نظر کارشناس‌، شورا صورتجلسه تامین دلیل را با ذکر نظر کارشناس تنظیم می ‌کند.