ولی یا همان سرپرست قانونی در واقع پدر و جد پدری هستند. مهمترین وظیفه ولی‎قهری، نمایندگی کسی است که ولایت او را بر عهده دارد. به این ولایت از این جهت قهری یا اجباری یا قانونی گفته می‌شود که به حکم قانون آنها مکلف هستند امور کسی که بر او ولایت دارند را اداره کنند و نیازی به حکم دادگاه یا موافقت پدر یا جد پدری نیست. 

نسب در لغت به معنای خویشاوندی و نژاد است. اما از نظر حقوقی عبارت است از رابطه خویشاوندی میان دو نفر که یکی از نسل دیگری باشد یا هر دو از نسل شخص دیگری باشند. مانند رابطه پدر و فرزند یا رابطه برادر و خواهر. گاهی نسب ناشی از رابطه ازدواج قانونی و مشروع زن و مرد است که به آن نسب مشروع می‎گویند و گاهی نسب ناشی از تلقیح مصنوعی و گاهی هم ناشی از رابطه شبهه‎ناک است.

زن و شوهری که ۵ سال از تاریخ ازدواج آن‌ها گذشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند. حداقل یکی از زن یا شوهر باید بیشتر از سی سال سن داشته باشند. همچنین در صورتی که هنوز ۵ سال از ازدواج نگذشته باشد اما با تشخیص پزشک قانونی امکان بچه‌دار شدن نداشته باشند، می‌توانند تقاضای پذیرش سرپرستی کودکان و نوجوانان را بدهند.

خرید و فروش جنین و نوزاد  آمار د‌‌قیقی د‌‌ر د‌‌ست نیست اما به‌گفته شهیند‌‌خت مولاورد‌‌ی، معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری و فاطمه د‌‌انشور عضو شورای تهران، خرید‌‌ و فروش نوزاد‌‌ان و کود‌‌کان نه‌تنها د‌‌رحال افزایش است که این روز‌ها کار به پیش‌فروش جنین د‌‌ر شکم ماد‌‌ر رسید‌‌ه است.

رابر ماده ۶ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ «مادر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگهداری محجور را بر عهده دارد، حق اقامه دعوی برای مطالبه نفقه طفل و محجور را دارد» بنابراین «اقامه دعوی» اعم از کیفری یا حقوقی به منظور مطالبه نفقه طفل است و در واقع مقنن در جهت حمایت از اطفال و محجورین، این حق را به مادران یا اشخاص دیگری که حضانت یا نگهداری آنان را بر عهده دارند،

در صورتی که طفل پدر و جد پدری داشته باشد و یکی از آنها محجور یا به علتی ممنوع از تصرف شود، حق ولایت او ساقط شده و پس از رفع حجر یا رفع اشکال و مانع به طور مجدد حق ولایت اعاده می‌شود. در صورتی که ولی قهری به علت خیانت یا نداشتن لیاقت لازم در اداره اموال یا در اثر بیماری، ضعف دماغی یا لاابالی‌گری نتواند دارایی مولی‌علیه را اداره کند، حق ولایت او ساقط می‌شود. «ولایت» در لغت به معنای حکومت کردن، تسلط پیدا کردن، یاری دادن و تصرف کردن آمده و «قهری» نیز در لغت به معنای جبری و اضطراری است. در اصطلاح حقوق مدنی، ولایت قدرت و اختیاری است که برابر قانون به یک شخص صلاحیت‌دار برای اداره امور محجور واگذار شده است.

راهکار‌های حقوقی ناباروری و فرزند خواندگی ‏از آنجاییکه یکی از اهداف ازدواج و تشکیل خانواده، بقای نسل است و حل مشکل نازایی مورد علاقه وافر برخی زوج‌های جوانی است که ضمن پایبندی به یکدیگر، تمایل داشتن فرزندی نیز دارند، در شرایط کنونی و همگام با گسترش حوزه دانش بشری و ظهور دستاوردهای نو در قلمرو علوم تجربی، حقوق اسلامی تبلور تازه‌ای یافته و در صدد پاسخگویی به مسائل این چنینی بر آمده و راه حل‌های مناسبی را ارائه داده است.

 شعبه ۱۳ دادگاه تجدید نظر مازندران با صدور رأیی با استناد به «حق بر سلامت» حکم به اهداء جنین به یک زوج نابارور را صادر کرد. این زوج دارای فرزند ۱۳ ساله‌ای بوده که به دلیل فلج مغزی قادر به حرکت نیست و از طرفی هم به دلیل مشکل ناباروری، دیگر قادر به فرزنددار شدن نیستند؛ لذا آنان از دادستان شهرستان درخواست داشته تا مجوز اهدای جنین را برای آن‌ها صادر نماید.

نفقه فرزند حاصل از لقاح مصنوعی  یکی از افراد واجب‌النفقه‌ای که قانوناً نفقه به او تعلق خواهد گرفت و متعاقباً امکان الزام به پرداخت نفقه در حقش وجود خواهد داشت، فرزندان حاصل از تلقیح مصنوعی است.

تفاوت‌های  فرزندخواندگی با اهدای جنین با افزایش تعداد زوجین نابارور، قانونگذار از طریق تصویب دو قانون، دو روش   فرزند خواندگی و اهدای جنین را پیش بینی کرده است تا این اشخاص بتوانند از طریق آنها از نعمت داشتن فرزند بهره‌مند شوند.

نحوه گرفتن سرپرستی کودکان بهزیستی توسط نان مجرد بر اساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست، زنان و دختران مجرد نیز می توانند  در صورتیکه حائز شرایط زیر باشند با مراجعه به بهزیستی سرپرستی  کودکان بی سرپرست را بر عهده بگیرند.

هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیت‌دار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع، در ایران اجرا نمی‌شود مگر آنکه دادگاه صلاحیت‌دار ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذی صادر کند.

در حقوق ایران راه‌هایی پیش‌بینی شده است تا افرادی که متقاضی نگهداری از کودکان بی‌سرپرست هستند، بتوانند با کمک نهادهای دولتی سرپرستی این کودکان را بر عهده بگیرند.  سازمان بهزیستی، متولی امور سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و بد‌سرپرست و در واقع فرزندخواندگی است و تمام اقدامات و هماهنگی‌های مربوطه از طریق این سازمان به عمل می‌آید. حال باید دید چه کسانی می‌توانند برای سرپرستی کودکان و نوجوانان درخواست بدهند؟

خرید و فروش جنین و نوزاد  آمار د‌‌قیقی د‌‌ر د‌‌ست نیست اما به‌گفته شهیند‌‌خت مولاورد‌‌ی، معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری و فاطمه د‌‌انشور عضو شورای تهران، خرید‌‌ و فروش نوزاد‌‌ان و کود‌‌کان نه‌تنها د‌‌رحال افزایش است که این روز‌ها کار به پیش‌فروش جنین د‌‌ر شکم ماد‌‌ر رسید‌‌ه است.

شرایط طرح دعوای نفی نسبدر  ایران نیز همانند اغلب نظام‌های حقوقی در کشورهای دیگر رابطه خویشاوندی نسبی یا خونی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به‌نحوی که قانونگذار مقررات سخت و مفصلی را برای جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص در جامعه وضع کرده است تا این نوع رابطه خویشاوندی که می‌تواند آثار مالی مهمی از جمله ارث را به دنبال داشته باشد، دچار اختلال یا بی‌نظمی نشود.