حق چیست

حق عبارت از امتیازی است که هرکس آن را دارا باشد قانون از وی حمایت می‎کند.

 قانون چیست

آن دسته از قواعد و مقرراتی است که در راستای نیازهای جامعه توسط مرجع صلاحیت‎دار تصویب و دارای ضمانت اجرا باشد، مانند مصوبات پارلمان (مجلس شورای اسلامی) و مجلس موسسان (برای تصویب قانون اساسی)

 حقوق چیست

حقوق تنظیم‏ کننده روابط اجتماعی است، مجموعه مقررات و قوانین حاکم بر نظم اجتماعی است که روابط متقابل دولت و مردم با یکدیگر و سازمان‎ها و نهادهای اجتماعی را تعیین می‎کند.

 آیا هر کس حق داشته باشد می‎تواند حق خود را اعمال و اجرا کند؟

خیر، برای اجرا و اعمال حق نیازمند اهلیت قانونی است.

مفهوم  اهلیت قانونی

اهلیت قانونی یعنی سن هجده سال تمام شمسی، بلوغ، عقل و رشد.

اهلیت شامل اهلیت تمتع و اهلیت استیفاست.

معنی اهلیت تمتع

اهلیت تمتع به مفهوم اهلیت برای دارا شدن است که این نوع اهلیت برای همه افراد به طور عام وجود دارد.

معنی اهلیت استیفا

اهلیت استیفا نیز به مفهوم اعمال و اجرا و بهره‎برداری از حق است. در این زمینه ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی مقرر می‎دارد: اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند؛ صغار یا کودکان، اشخاص غیررشید و مجانین یا دیوانگان.

اشخاص غیر رشید، مانند افراد سفیه، عقب‎افتادگان ذهنی، هوشی و جسمی و کسانی که تصرفات‎شان در اموال و حقوق مالی خود عقلایی نباشد و مانند کودک ۱۲ ساله برجای‎مانده در صحنه تصادف که پدر و مادر خود را از دست داده و پدر بزرگ و مادربزرگ نیز ندارد و صاحب تمام اموال پدر و مادر می‎شود اما تا به سن قانونی نرسد، برای تصرف در اموال اهلیت ندارد و باید به وسیله وصی یا قیم و سرپرست قانونی، اموالش اداره شود.

 مفهوم اشخاص در حقوق

اشخاص در حقوق شامل اشخاص حقیقی (افراد طبیعی) و اشخاص حقوقی مانند شرکت‏ها، موسسات، بنگاه‎ها، سازمان‎ها، ادارات و نهادها و می‌شود.

در موضوع اقامتگاه اشخاص نیز منظور اقامتگاه اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی است.
بیان قاعده کلی موجود در بند سوم ماده ۱۹ میثاق بین‎المللی حقوق مدنی و سیاسی (قسمت الف و ب) که تمام کشورهای جهان به میثاق پیوسته‎اند و فرق اعلامیه جهانی و میثاق بین‎المللی از حیث اعتبار  جهانی و جایگاه قانونی. (هر کشوری باید نسبت به امنیت ملی، نظم عمومی، سلامت یا اخلاق عمومی و احترام به حقوق و حیثیت دیگران حساس باشد.)
تبیین قاعده حقوقی لاضرر در راستای استفاده از حق خود که مستلزم ورود ضرر به دیگری است. (داستان وجود درخت در حیاط دیگری و بهانه تعرض به اعضای خانواده و عمل رسول خدا(ص) در برخورد موضوع و کندن و دورانداختن درخت)

 حقوق اجتماعی

اصولا همراه با هر حق مسئولیت و تکالیفی وجود دارد. امروزه مساله حقوق اجتماعی جایگاه مهمی در سیر اندیشه‎های سیاسی، حقوقی و مدیریت‎های اقتصادی و اجتماعی دارد ،چراکه انسان به دلیل مدنی الطبع بودن همواره در طول تاریخ نیازمند ارضای نیازهای حداقلی خود برای گذراندن زندگی بوده و مهمترین دلیل گرد آمدن انسان‏ها به دور یکدیگر و تشکیل جامعه تدارک مشترک امنیت و نیازهای اجتماعی بوده است. کرامت انسان مبنای اصل حقوق و آزادی‎های بشر است.

 در جریان بعد از جنگ جهانی دوم، بنیانگذاران سازمان ملل متحد تامین حقوق اجتماعی را شرط اول رفاه اجتماعی و اساس صلح و تفاهم بین‎المللی تلقی می‎کردند که هدف این حقوق آن است که فرد از همه نوع قید و بند اقتصادی و تشویش از هر قبیل که حیثیت، شخصیت و عزت نفس انسان را زایل می‎سازد و به آزادی او لطمه وارد می‎کند، رهایی یابد.

 در بسیاری از کشورها از جمله ایران، یاورهای دینی و اعتقادات مذهبی نقش و تاثیر عمده و محسوس و حتی تعیین‎کننده‎ای در فراهم ساختن خدمات متقابل انسانی به ویژه درباره افراد نیازمند جامعه داشته است که در زمان حاضر پاره‎ای از آنها تحت عنوان حقوق از آن یاد می‎کنند.

 تبیین اقسام حقوق و آزادی‏های اساسی

۱-حقوق و آزادی‎های سیاسی، ۲- حقوق و آزادی‎های قضایی و امنیتی،۳- حقوق و آزادی‎های مدنی و رفاه اجتماعی (همراه با بیان مصادیق) اشاره‏ای به ام القوانین در کشور (قالب کلی قانون اساسی‎های اکثر کشورهای دنیا به یک شکل است، اما قانون اساسی کشور ما در عین حال که تمام اصول قانونی و حتی میثاقین حقوق مدنی و سیاسی، حقوق و قوانین اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و بین‏المللی را در خود جای داده، به‎گونه‎ای است که در راستای تامین واقعی کرامت انسان‏ها یک سر و گردن بالاتر و مترقی‎تر است و از نقطه نظر دشمنی‎ها نیز این حقیقت عیان است.)