الزام به رفع مزاحمت از ملک

از جمله دعاوی ملکی که مطرح می ‎شود، دعوای الزام به رفع مزاحمت است که در این دعوی، متصرف درخواست جلوگیری از مزاحمت شخصی دیگر را مطرح می‎ کند که اجازه بهره ‏برداری و استفاده مناسب و مطلوب از ملک را نمی ‏دهد. 

در دعوای رفع مزاحمت از ملک، متصرف ملک درخواست جلوگیری از مزاحمت شخصی را مطرح می‎کند. البته کسی ملک را از تصرف مالک یا متصرف خارج نکرده است؛ بلکه نسبت به تصرفات او مزاحم شده است و اجازه بهره‏برداری و استفاده مناسب و مطلوب از ملک را نمی‏دهد.
مثلاً زباله یا نخاله در ورودی ملک دیگری می‏ریزد یا امکان ورود راحت و سهل و بدون مزاحمت مالک یا متصرف را از او سلب می‏کند.
حتما در دعوای مزاحمت باید سه مورد وجود داشته باشد که شامل تصرف سابق خواهان بدون مزاحمت؛ مزاحمت فعلی خوانده بدون رضایت خواهان و غیر قانونی بودن مزاحمت خوانده است.

 خواهان کسی است که نسبت به تصرفات او مزاحمت شده است؛ مزاحم ملک خوانده است و دعوا نیز در محل وقوع ملک مطرح می‎ شود. 
در این نوع دعاوی بلافاصله پس از صدور و قبل از قطعیت، رای اجرا می‎ شود و تجدیدنظرخواهی محکوم ‎علیه، تاثیری در اجرای رای ندارد. 

از طرف دیگر، خواهان بازگرداندن تصرف خود را از دادگاه نمی‎خواهد؛ بلکه در دعوای رفع مزاحمت، دادگاه صرفاً تصرف خواهان را احراز می‏کند و نیازی ندارد مالکیت را احراز کند.

در حقیقت در این دعوا برخلاف دعوای تصرف عدوانی، خواهان نسبت به مزاحمت شخص مقابل معترض است و حتی اگر شرایط ماده ۶۹۰ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ فراهم باشد، می‎توان شکایت کیفری نیز مطرح کرد.
در دعوای ممانعت از حق که با دعوای مزاحمت نیز متفاوت است، فردی مانع استفاده از حق شده است. 
در حالی که در دعوای مزاحمت، شخص در استفاده متصرف مزاحمت ایجاد کرده و امکان انتفاع کامل متصرف را از او سلب کرده است؛ بدون اینکه مانع استفاده متصرف شود.