در این نوشتار به مفاد دادنامه دیوان عالی کشور در خصوص ابطال وقف نامه و عدم صلاحیت دادگاه بدوی و تجدید نظر در صدور قرار قبولی یا رد نسبت به اصل فرجام خواهی اشاره می گردد .

چون تنظیم سند نقش سازنده در عقد بیع ندارد و ماهیتش تعهد به فعل است و تعهد به فعل از مصادیق منقولات است، بنابراین دعوای الزام به تنظیم سند رسمی منقول است و باید در اقامتگاه خوانده مطرح شود.

در اینکه خریدار مال مرهون میتواند فروشنده (راهن) را به ادای دین خود به طلبکار (مرتهن) و الزام به فک رهن  و الزام او را به تنظیم سند رسمی ملک موضوع معامله بخواهد ، اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف و گوناگونی آراء به ویژه در رویه قضاییِ سالیان اخیر مشهود است.

طبق ماده ۳۲۸ قانون مدنی ، هر کسی که مال کسی دیگر را تلف نمایند باید مثل آن یا مبلغ آن را پرداخت نماید لذا اگر کسی بدون اجازه و اذن مالک یا مالکین از اموال وی  استفاده کند یا از آن بهره ببرد می بایست متناسب با ارزش مالی را که از آن منتفع گردیده مبلغی را به مالک پرداخت کند که به آن اجرت المثل اطلاق می شود  میزان اجرت المثل ایام تصرف به شرایط روز و شدت استفاده و نوع مال بستگی  دارد که معمولا توسط کارشناس رسمی دادگستری تعیین می شود .

بر اساس قانون تملک آپارتمان‌ها، بخش‌هایی از ساختمان مشاع است و تمامی اهالی ساختمان در آن حق دارند. طبق قانون تملک آپارتمان‌ها، بسیاری از بخش‌های یک ساختمان مشترک یا در اصطلاح مشاع هستند و مشاع بودن به معنای آن است که تمامی اعضای آپارتمان در آن نقش و سهمی مشترک دارند.

اگر شخصی از اموال شخص دیگری استفاده کند و از منافع آن منتفع شود، در حالی که اصل و فرع آن مال باقی بماند و ازبین نرود، باید اجرت منافع یا همان اجرت‌‎المثل استفاده را به مالک یا متصرف قانونی پرداخت کند.

بررسی جرم کلاهبرداری با محوریت جرایم نوظهور ملکی قاضی هیات تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی تهران و بازپرس دادسرای ناحیه یک تهران، بر لزوم بازنگری در نحوه بررسی ارکان سه‌گانه جرم کلاهبرداری به منظور تشخیص صحیح و تمیز آن از نهادهای حقوقی مشابه تاکید کرد.

رد شدن  طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول در سوی شورای نگهبان  شورای نگهبان «طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» را تایید نکرد.

نحوه ابطال سند رهنی سند رهنی یک سند رسمی است که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می ‎شود و به موجب آن راهن یا بدهکار ، ملک خود را به ‎عنوان وثیقه بدهی خود در رهن مرتهن یا طلبکار قرار می‎ دهد. اگر سند رهنی به ‎صورت کاملاً قانونی تنظیم نشده باشد، شخص ذی‎ نفع می‎ تواند جهت ابطال سند رهنی ، به دادگاه دادخواست تقدیم کند.

منظور از سند ملکی رهنی  بانک های به عنوان تسهیلات دهندگان مالی یکی از مهم ترین بخش ها جامعه هستند. به این صورت که کارآفرینان و فعالان اقتصادی برای ایجاد یا توسعه کسب و کار خود در بعضی اوقات به برخی تسهیلات بزرگ و کوچک بانکی احتیاج دارند.

اگر ملکی که دارای سند رسمی است، اعم از زمین یا خانه، به‎ صورت غیرقانونی در تصرف فردی غیر از مالک آن باشد، کسی که سند مالکیت به نام اوست، می‎ تواند برای تخلیه ملک، دعوای خلع ‎ید مطرح کند. 

اثبات حق ارتفاق حق ارتفاق حقی است که بر مبنای آن، صاحب ملکی به ‎دلیل اعتبار مالکیت خود، می‎ تواند از ملک فرد دیگری استفاده کند. مانند حق عبور از ملک دیگری 

گاهی ممکن است مستاجر بدون اخذ رضایت مالک ملک، اقدام به تغییر شغل کند که در چنین مواردی، مالک می‎تواند، تخلیه به دلیل تغییر شغل را از دادگاه بخواهد. 

با پایان احداث یک ساختمان  پس از اخذ گواهی پایان کار، حدود و مشخصات واحدهای ساخته‎ شده و نیز قسمت‎ های مشترک ساختمان، به منظور اخذ سند تفکیکی هر واحد باید توسط مالک رسمی ملک یا سازنده مشخص شود تا بر اساس آن، اداره ثبت نیز بتواند به صدور سند تفکیکی اقدام کند.

از جمله دعاوی ملکی که مطرح می ‎شود، دعوای الزام به رفع مزاحمت است که در این دعوی، متصرف درخواست جلوگیری از مزاحمت شخصی دیگر را مطرح می‎ کند که اجازه بهره ‏برداری و استفاده مناسب و مطلوب از ملک را نمی ‏دهد. 

مطابق با قواعد کلی در تنظیم قراردادها و تعهدات، اگر برای تاخیر در انجام تعهدی، خسارت و وجه التزامی تعیین شده باشد، متخلف از انجام تعهد، صرفاً ملزم به پرداخت آن مبلغ است و دادگاه نمی‎تواند او را به پرداخت مبلغ بیشتر یا کمتری محکوم کند.

در صورتیکه اجراییه صادره به استناد سند رهنی صادر و اموالی از مدیون بازداشت نگردیده و مطالبات بستانکار از محل مورد رهن وصول می‌گردد و رای رئیس اداره ثبت لنجان مبنی بر رد اعتراض راهن (مبنی بر پرداخت دو و نیم درصد حق‌الاجرا) مستند به تبصره ۲ ماده ۱۵۸ آیین‌نامه اجرای اسناد رسمی مصوب ۱۱‏/۶‏/۱۳۸۷ را صحیح تشخیص و آن را تایید و استوار می نماید

گاهی اوقات ممکن است اشخاصی غیر از خود فرد اقدام به انجام معامله کنند که به این‌گونه انجام معامله، معاملات نیابتی گفته می‏شود معاملات نیابتی انواع مختلفی دارد که شامل معامله توسط وکیل، معامله توسط ولی‎قهری، معامله توسط قیم، معامله توسط وصی و معامله توسط نماینده شرکت است.

تصرف عدوانی به معنای این است که شخصی بدون داشتن حق مالکیت یا تصرف، به‎صورت غیرمجاز و غیرقانونی اقدام به تصرف ملک فرد دیگری کند. دعوای تصرف عدوانی هم جنبه حقوقی و هم جنبه کیفری دارد. یعنی هم در دادگاه حقوقی قابل طرح است و هم در دادگاه کیفری.

رعایت نکردن مقررات قانونی در گودبرداری منجر به صدمه دیدن ساختمان‌های اطراف و بروز حوادث ناگوار برای افراد می‌شود. اینها بخشی از مخاطرات گودبرداری‌های غیراصولی است که از مصادیق تخلفات ساختمانی  به شمار می رود .