اگر ملکی که دارای سند رسمی است، اعم از زمین یا خانه، به‎ صورت غیرقانونی در تصرف فردی غیر از مالک آن باشد، کسی که سند مالکیت به نام اوست، می‎ تواند برای تخلیه ملک، دعوای خلع ‎ید مطرح کند. 

تصرف عدوانی به معنای این است که شخصی بدون داشتن حق مالکیت یا تصرف، به‎صورت غیرمجاز و غیرقانونی اقدام به تصرف ملک فرد دیگری کند. دعوای تصرف عدوانی هم جنبه حقوقی و هم جنبه کیفری دارد. یعنی هم در دادگاه حقوقی قابل طرح است و هم در دادگاه کیفری.

دکترین و قانون، سند مالکیت معارض را این‌گونه تعریف کرده‌اند: سندی که تاریخ صدور آن با تأخیر بر ثبت اولیه در دفتر املاک ثبت شده باشد و این صفت (سند مالکیت معارض) تا زمانی وجود قانونی خواهد داشت که حکم قطعی به صحت آن سند، از سوی دادگاه صادر نشده باشد. 

ممکن است در یک برهه زمانی شخصی ملکی را در تصرف داشته باشد. اما شخص دیگری بدون اجازه و رضایت او و به شکلی غیرقانونی ملک را از تصرف او خارج کند. در این موارد متصرف سابق می‎تواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی مطرح کند.

امکان طرح مجدد دعوی خلع ید بعد از صدور حکم قطعی نظریه مشورتی در خصوص  امکان طرح مجدد دعوی خلع یدسوالاگر در ملکی به لحاظ عدم احراز تصرف پس از اجرای قرارهای معاینه و تحقیق محل و تحقیق از شهود معلوم شود که خوانده تصرف در ملک ندارد و دعوای خواهان رد شود، آیا چند سال بعد که خواهان، مجددداً علیه خوانده دعوی خلع ید طرح کند، دادگاه می‌تواند به این دعوا دوباره رسیدگی کند یا خیر؟

خلع ید نظریه مشورتی در مورد خلع ید سوال حکمی بر خلع ید علیه شخصی صادر و پس از طی مراحل تجدیدنظر قعطی شده و بر مبنای آن اجراییه بر خلع ید متصرف صادر و عملیات اجرایی شروع شده است.

تفاوت‌  خلع ید، تخلیه ید و تصرف عدوانی هر چند به نظر می رسد  دعاوی خلع ید ، تخلیه ید و تصرف عدوانی نسبت به املاک مشابه یکدیگر بوده و هدف اصلی تسلیم ملک به ذی نفع می باشد لیکن اختلافات عدیده ای بین این دعاوی وجود دارد که عدم توجه به آن ا می تواند منجر به عدم حصوصل نتیجه هنگام طرح دعوا در دادگاه گردد  .

اجرای حکم خلع ید علیه متصرفی که ملک  توسط خوانده دعوا به وی واگذار شده است  نظریه مشورتی در خصوص خلع ید ملک از متصرفی که خوانده  دعوا نبوده است  سوال  دعوی مورد نظر به طرفیت کسی طرح شده که آن شخص سابقاً ملک مورد درخواست خلع ید را به خواهان فروخته و دادگاه نیز حکم به تنظیم سند رسمی انتقال به نفع خواهان صادر کرده است، مع‌ذلک فروشنده (خوانده فعلی) یا ایادی او ملک فروخته‌شده را تصرف کرده و از آن استفاده می‌کند، چنانچه حکم خلع ید علیه فروشنده صادر شود، ‌آیا علیه متصرفان بعدی و ایادی فروشنده که ملک را در تصرف دارند قابل اجرا خواهد بود؟

اما و اگرهای حقوقی دعوای خلع یدخلع يد به‌ لحاظ حقوقي عنوان دعوايي است که مالک يک مال غیرمنقول (خانه، مغازه، زمين) به طرفيت متصرف غيرقانوني مال خود اقامه می‌کند و از دادگاه (امروزه شوراي حل اختلاف) می‌خواهد که به روند تصرف غيرمجاز متصرف پايان بخشيده و ملک وي را از تصرف او خارج کرده و تحويل او بدهند. 

اعتبار اسناد مالکیت معارض  سند مالکیت معارض را این‌گونه [...]

 انواع دعاوی ملکی معاملات ملکی همیشه به‌خوبی جلو نمی‌رود [...]