دکتر رحمانیان د ر این زمینه اظهار کرد : اعاد ه د اد رسی یعنی فرآیند  رسید گی به یک پروند ه مجد د ا و از نو انجام شود  و به این د لیل که جزء شیوه‎های فوق‎العاد ه اعتراض است، به این معناست که د ر حال اعتراض به یک رای قطعی هستیم و سخت‎گیری قانونگذار نیز به همین علت است.

 اعاد ه د اد رسی فقط د ر مورد  احکام محکومیت قابل پذیرش است

وی افزود : اعاد ه د اد رسی فقط د ر مورد  احکام محکومیت قابل پذیرش است. به این معنا که د ر مورد  قرارها و آرای برائت به هیچ وجه، اعاد ه د اد رسی وجود  ند ارد  و نمی‎توان د ر مورد  آنها، تقاضای اعاد ه د اد رسی مطرح کرد .
این حقوقد ان با بیان اینکه قانونگذار هفت مورد  و وضعیت را د ر ماد ه ۴۷۴ قانون آیین د اد رسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲ پیش‏بینی کرد ه است، عنوان کرد : بر اساس این ماد ه، د رخواست اعاد ه د اد رسی د ر مورد  احکام محکومیت قطعی د اد گاه‎ها، اعم از آن که حکم مذکور به اجرا گذاشته شد ه یا نشد ه باشد ، د ر موارد ی پذیرفته می شود .

وی د ر خصوص موارد  پیش‎بینی شد ه د ر ماد ه ۴۷۴ این قانون نیز گفت: د ر موارد ی که کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شد ه و سپس زند ه بود ن وی محرز شود ؛ چند  نفر به اتهام ارتکاب جرمی، محکوم شوند  و ارتکاب آن جرم به ‎گونه  ای باشد  که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد ؛ شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود  و فرد  د یگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضایی به علت انتساب همان جرم محکوم شد ه باشد ، به‎طوری که از تعارض و تضاد  مفاد  د و حکم، بی‎گناهی یکی از آنان احراز شود ؛ د رباره شخصی به اتهام واحد ، احکام متفاوتی صاد ر شود ؛ د ر د اد گاه صالح ثابت شود  که اسناد  جعلی یا شهاد ت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بود ه است؛ پس از صد ور حکم قطعی، واقعه جد ید ی حاد ث یا ظاهر یا اد له جد ید ی ارائه شود  که موجب اثبات بی‏گناهی محکوم ‎علیه یا عد م تقصیر وی باشد  و نیز د ر مورد ی که عمل ارتکابی جرم نبود ه یا مجازات مورد  حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد ، د رخواست اعاد ه د اد رسی پذیرفته می‎شود .

 صرف اد عا برای پذیرش اعاد ه د اد رسی کفایت نمی‎کند 

رحمانیان اد امه د اد : د ر صورتی که محکوم‎علیه قطعی، مد عی یکی از این هفت مورد  باشد  و مستند اتی برای این اد عای خود  ارائه کند ، می‎توان د رخواست اعاد ه د اد رسی او را پذیرفت. بنابراین صرف اد عا د ر این خصوص کفایت نمی‎کند . این موارد  نیز همانطور که د ر ماد ه ۴۷۴ قانون آیین د اد رسی کیفری بیان شد ، عموما موضوعاتی هستند  که ناد رست بود ن رای قطعی را تا حد ود ی آشکار می‎کنند . مانند  اینکه به‎طور مثال، د ر یک پروند ه قتل، یک نفر به‎عنوان قاتل محکوم شد ه و سپس مشخص شود  که مقتول زند ه است که چنین مورد ی نشان می‎د هد  به‎طور قطع، رای ناد رست است یا اینکه اد له جد ید ی کشف یا توسط محکوم‎علیه ارائه شود  که د ر زمان رسید گی به پروند ه وجود  ند اشته است.

وی با بیان اینکه د رخواست اعاد ه د اد رسی حتما باید  به د یوان عالی کشور ارائه شود  و این موضوع را نباید  د ر د اد گاه بد وی یا واحد  اجرای احکام د رخواست کرد ، افزود : این د رخواست د ر د یوان عالی کشور ثبت و به یکی از شعب د یوان ارجاع می‎شود  و شعبه مزبور نیز د رخواست مورد  نظر را با اد له ارائه‎شد ه بررسی می‎کند  و د ر صورتی که به ‎طور اجمالی و کلی بپذیرد  که موضوع از موارد  اعاد ه د اد رسی است، انجام اعاد ه د اد رسی را تجویز می کند .

این حقوقد ان تصریح کرد : نکته مهمی که باید  مورد  توجه قرار گیرد ، این است که از لحظه اجازه این موضوع از سوی د یوان عالی کشور، می‎توان اجرای رای قطعی را متوقف کرد . چون د ر بسیاری از موارد ، محکوم‎علیه یا خانواد ه یا وکیل او که می‎خواهند  مانع از حبس فرد  مورد  نظر شوند ، به عنوان یک راهکار، این‎گونه مطرح می‎کنند  که از د یوان، تقاضای اعاد ه د اد رسی کرد ه‎اند  و از مسئولان اجرای احکام می‎خواهند  که محکوم‎ علیه فعلا زند انی نشود  تا نتیجه اعاد ه د اد رسی مشخص شود . این د ر حالی است که صرف د رخواست اعاد ه د اد رسی مانع از اجرای حکم نیست و حکم قطعی باید  اجرا شود  و د ر نهایت، اگر این د رخواست از سوی د یوان عالی کشور پذیرفته شد  و انجام آن را تجویز کرد ، به واحد  اجرای احکام اعلام می‎کند  که اجرای کم متوقف شود .

 رای وحد ت رویه د یوان عالی کشور

وی تاکید  کرد : رای وحد ت‎رویه‎ای از د یوان عالی کشور صاد ر شد ه است که بر اساس آن، حتی د ر موارد ی که حکم، سالب حیات بود ه و مجازات، جبران ناپذیر باشد ، نیز د رخواست اعاد ه د اد رسی مانع از اجرای حکم نخواهد  بود ؛ مگر اینکه همان شعبه د یوان، حتی اگر د رخواست اعاد ه د اد رسی را نپذیرفته باشد ، پس از نگاهی اجمالی به د رخواست مورد  نظر، اعلام کند  که فعلا به‎طور موقت، حکم مزبور اجرا نشود . 

رحمانیان خاطرنشان کرد : اعاد ه د اد رسی د ر حقیقت، به معنای نقض یک حکم قطعی است که به آن اعتراض شد ه است. د ر این خصوص، این موضوع باید  مورد  توجه قرار بگیرد  که پس از اینکه د یوان عالی کشور، اعاد ه د اد رسی را تجویز کرد ، پروند ه را به یکی از شعب هم‎عرض همان د اد گاهی که حکم قطعی را صاد ر کرد ه است، ارسال می‎کند  که معمولا یکی از شعب د اد گاه تجد ید نظر استان است و این شعبه نیز رسید گی مجد د  را انجام د اد ه و حکم صاد ر می‎کند .

برگرفته از حمایت

بیشتر بخوانید 

نحوه طرح و رسیدگی به اعاده دادرسی

نحوه اعاده دادرسی در پرونده­‌ قتل