دعاوی حقوقی و کیفری ناشی از اختراع و طرح‌های صنعتی طرح صنعتی و برند زیرمجموعه‌های مالکیت صنعتی هستند که قانونگذار ما در مورد این موارد در قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علایم تجاری اقدام به قانونگذاری و حمایت از مالکان و صاحبان این امور کرده است.
در رابطه با ماهیت حقوقی - فقهی حقوق مالکیت معنوی به طورکلی و همچنین حق مخترع نسبت به اختراع خود، دیدگاه‌ها و نظریه‌های مختلفی بین حقوقدانان و فقها وجود دارد. عمده دلیل این تفاوت دیدگاه‌ها، علاوه بر نوپا بودن این رشته از حقوق، آن است که مقولات مربوط به حقوق مالکیت معنوی از هیأت واحد و یکپارچه‌ای برخوردار نبوده و در واقع ترکیبی از حقوق مادی و معنوی هستند.
