نحوه ی وصول چک از طریق اجرای ثبت

تعریف چک : نوشته ای ( سندی ) است که به موجب آن شخصی به نام صادر کننده چک ، وجوه یا اعتباری را که نزد شخص دیگری به نام محال علیه دارد ، کلاَ یا بعضاَ مسترد می دارد یا به شخص دیگری واگذار می کند. ( ماده 310 ق. ت ) چک باید حاوی مفاد ذیل باشد :
1. امضاء صادر کننده ( ماده 311 ق. ت )
2. نام صادر کننده چک . بنا بر قانون صدور چک ، بانک ها مکلف اند بر روی کلیه برگ های چک نام و نام خانوادگی صاحب حساب را درج نمایند. ( ماده 6 ق. ص. چ )
3. مبلغ چک ( ماده 311 ق. ت )
4. نام محال علیه مانند بانک ملی شعبه بلوار کشاورز . ( ماده 310 ق. ت )
5. محل صدور که منظور همان وجوه یا اعتباری است که صادرکننده چک در نزد محال علیه دارد. در چک های صادر بر عهده بانک ها، محل همان شماره حساب مندرج در چک است. ( ماده 311 ق. ت )
6. تاریخ صدور که همان تاریخ مندرج در گوشه بالایی در سمت راست چک است. اصل بر آن است که چک در همان تاریخ مندرج در گوشه راست صادر شده است، مگر خلاف آن اثبات گردد. ( ماده 311 ق. ت )
7. دستور پرداخت : توجه داشته باشید که دستور پرداخت دستوری بی قید و شرط است.
  • صدور اجراییه توسط ثبت
صدور اجراییه توسط ثبت ، نسبت به اسناد لازم الاجراء صورت می گیرد. قواعد صدور اجراییه توسط ثبت تابع ” آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی ” است. ( ماده 2 ق. ص. چ )
سوال : اسناد لازم الاجراء ، چه اسنادی هستند  ؟
جواب : اسنادی که برای اجراء مفاد آن ها می توان علاوه بر رجوع به دادگاه و اقامه دعوی، با صرف مراجعه به اداره ثبت اسناد نیز درخواست اجراء آن ها را نمود. ذکر این نکته نیز لازم است که علی الاصول اسناد لازم الاجراء ، اسناد رسمی می باشند. اما برخی از اسناد عادی هستند که قانونگذار آن ها را سند لازم الاجراء تلقی کرده است ؛ مانند چک.
سوال : از طریق اداره ثبت اجراییه علیه کدام یک از مسئولین چک قابل صدور است ؟
در این خصوص توجه داشته باشد که :
1. اجراییه فقط علیه صادرکننده قابل صدور است و علیه ظهرنویسان قابل صدور نیست.
2. اجراییه علیه ضامن صادرکننده قابل صدور نیست.
3. اگر چک به نمایندگی صادرشده باشد اجراییه به نحو تضامن علیه نماینده و صاحب حساب صادر می گردد. ( ماده 190 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 11 / 6 / 1387 )
  • احکام وصول وجه چک از طریق اداره ثبت
در مورد وصول وجه چک از طریق صدور اجراییه باید به نکات ذیل توجه داشت :
1. چک های صادر عهده بانک هایی که طبق قوانین ایران در داخل کشور دایر شده یا می شوند همچنین شعب آن ها در خارج از کشور در حکم اسناد لازم الاجراء است. ( ماده 2 ق. ص. چ )
2. چک سند عادی است ؛ اما در عین حال، سند لازم الاجراء نیز می باشد.
3. درخواست دارنده چک برای وصول وجه چک ، طبق قواعد مذکور در ” آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی ” صورت می گیرد.
4. در صورتی که عدم تادیه وجه چک توسط بانک به هر دلیل باشد، دارنده چک می تواند از ثبت درخواست صدور اجراییه نماید، مگر آنکه عدم تادیه به دلیل ، مغایرت امضاء باشد. ( ماده 188 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی )
5. برای صدور اجراییه، دارنده چک باید اصل چک و اصل گواهینامه عدم پرداخت را به اجرای ثبت اسناد محل تسلیم نماید، برخلاف طرح دعوی در محاکم دادگستری که مستلزم تسلیم تصویر چک و گواهینامه عدم پرداخت است. ( ماده 183 آیین نامه اجراء مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی )
6. اگر بخشی از مبلغ چک در حساب صادرکننده موجود باشد و دارنده چک همان مبلغ را دریافت کرده و بابت بقیه مبلغ ، گواهی عدم پرداخت دریافت داشته باشد، می تواند نسبت به مبلغ پرداخت نشده به اداره ثبت مراجعه نماید. ( ماده 184 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی ) در این صورت دارنده چک باید گواهی نامه ای که بنا بر ماده 5 قانون صدور چک ، بانک برای بقیه مبلغ چک صادر و در اختیار او قرار داده است را به اداره ثبت تسلیم نماید.
7. برای صدور اجراییه باید مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادرکننده در بانک از طرف بانک گواهی شده باشد. ملاک مطابقت، مطابقت دقیق نیست ، بلکه مطابقت در عرف بانکداری کافی است. بنابراین اگر علت عدم پرداخت وجه چک ، عدم مطابقت امضاء یا نقص امضاء یا فقدان مهر در اشخاص حقوقی یا حقیقی باشد، نمی توان برای وصول وجه چک به اداره ثبت رجوع نمود و دارنده چک باید برای وصول وجه آن اقدام به طرح دعوی در محاکم دادگستری نماید. ( ماده 188 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 11 / 6 / 1387 )
8. برای صدور اجراییه نیز، دارنده چک اعم است از کسی که چک در وجه او صادر گردیده یا به نام او پشت نویسی شده یا حامل چک ( در مورد چک های در وجه حامل ) یا قائم مقام قانونی آنان ، مانند وراث . ( ماده 2 ق. ص. چ و ماده 189 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 11 / 6 / 1387 )
9. اگر چک به نمایندگی صادر شده باشد، اجراییه به نحو تضامن هم علیه صاحب حساب ( منوب عنه ) و هم علیه امضاء کننده چک ( نماینده ) صادر می گردد و هر دو متضامناَ مسئول اند. ( ماده 190 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 11 / 6 / 1387 )
  • اداره ثبت صالح برای صدور اجراییه
در این خصوص نکات ذیل قابل توجه است : ( ماده 183 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء و طرز به رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی )
1. اداره ثبت محل وقوع بانک محال علیه برای صدور اجراییه صالح است. یعنی اداره ثبت محل وقوع شعبه ای که صادرکننده چک در آن شعبه افتتاح حساب نموده است.
2. در چک های یکپارچه (Online ) نیز به اداره ثبت محل وقوع شعبه محال علیه مراجعه می کنیم ، نه اداره ثبت محل وقوع بانکی که اقدام به صدور گواهی عدم پرداخت نموده است.
3. اجراء نسبت به چک هایی که عهده شعب بانک های ایرانی در خارج از کشور صادر شده اند، در اجرای ثبت تهران به عمل می آید.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید. 
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.

 

  •  صدور اجراییه توسط ثبت
  •  وصول وجه چک از طریق اداره ثبت
  •  نحوه پیگیری چک از طریق اجرای ثبت
  •  تلفن وکیل چک
  •  مشاوره با وکیل چک