قواعد صلاحیت در دعاوی کارگر و کارفرما

مواقع زیادی است که اختلافی مابین کارگر و کارفرما بوجود می‌آید، اگرچه اولویت برای حل اختلاف با صلح و سازش میان کارگر و کارفرما است، اما اگر اختلاف طرفین از این طریق حل نشد، نوبت به مراجعه به هیئت‌های رسمی رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما می‌شود. رای این هیئت‌ها در صورت قطعی شدن برای دوطرف دعوا لازم‌الاجرا است. این هیئت‌ها شامل هیئت تشخیص در مرحله بدوی و هیئت حل اختلاف در مرحله تجدیدنظر می‌باشند.

نحوه طرح دعوی در هیئت تشخیص اداره کار

مطابق با ماده ۱۵۷ قانون کار، در صورتی که اختلاف فردی (و نه اختلاف بین تشکل‌های کارگری و کارفرمایی) بین کارفرما و کارگر یا کارآموز کارگری بوجود آید، اگر این اختلاف ناشی از نحوه اجرای مسائل مطرح شده در قانون کار (مانند مزد و اخراج کارگر و …) و یا سایر مقررات کار باشد، طرفین اختلاف حق شکایت به هیئت تشخیص را خواهند داشت. همچنین اگر اختلاف ناشی از موافقت‌نامه‌های کارگاهی یا پیمان‌های دسته‌جمعی باشد، باز هم طرفین اختلاف حق شکایت را دارند.
فردی که قصد شکایت به هیئت تشخیص را دارد باید شخصاً و یا به واسطه نماینده قانونی خود (مانند وکیل) دادخواست خود را برای حل اختلاف، تقدیم اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی منطقه‌ای بکند که محل کار کارگر در آن قرار دارد. درصورتی‌‌که محل کار کارگر معین نباشد، محل دریافت مزد ملاک خواهد بود.
پس از تقدیم دادخواست (که بصورت رایگان انجام می‌شود و هزینه‌ای برای طرفین ندارد) وقت رسیدگی به طرفین ابلاغ می‌شود. طرفین دعوا می‌بایست به جلسه رسیدگی دعوت شوند اما عدم حضور آنها مانع رسیدگی نخواهد بود. سپس هیئت تشخیص، متشکل از نماینده کارگر و نماینده کارفرما و نماینده وزارت کار به دادخواست رسیدگی کرده و رای لازم را صادر می‌کنند. رای این هیئت پس از گذشت ۱۵ روز از ابلاغ به طرفین دعوا لازم‌الاجرا می‌شود مگر آنکه ظرف این مدت یکی از طرفین به این رای اعتراض داشته باشد. در این حالت پرونده برای تجدید نظر به هیئت حل اختلاف ارسال می‌شود. رای این هیئت قطعی است.

تکلیف هیئت تشخیص اداره کار در صورت عدم داشتن صلاحیت

درصورتی‌که مراجع حل اختلاف کار، خود را صالح به رسیدگی نداند قرار رد دعوا صادر می‌کند و پرونده را برای رسیدگی به دادگاه‌های عمومی دادگستری ارسال خواهد کرد. در صورتی که دادگاه خود را صالح به رسیدگی بداند به دعوا رسیدگی خواهد کرد. اما اگر خود را صالح به رسیدگی نداند پرونده به دیوان عالی کشور ارسال خواهد شد. شعب دیوان عالی کشور در مورد مرجعی که می‌بایست به پرونده رسیدگی کند، تصمیم می‌گیرد و آن مرجع( دادگاه یا مراجع حل اختلاف کار) بایست مطابق با آن تصمیم به پرونده رسیدگی کنند.

تفاوت قرارداد کار با قرارداد پیمانکاری

تفاوت قرارداد کار و پیمانکاری از آن جهت اهمیت دارد که فقط قرارداد کار ذیل قانون کار جای می‌گیرد و هیئت‌های حل اختلاف کارگر و کارفرما صرفا به اختلافات طرفین قرارداد کار می‌پردارند. قراداد کار، قراردادی شفاهی یا کتبی است که به‌موجب آن کارگر در قبال دریافت دستمزد، کاری را برای مدت دائم یا موقت برای کارفرما انجام می‌دهد. اما قرارداد پیمانکاری قراردادی است که به موجب آن پیمانکار در قبال دریافت وجهی معین، انجام دادن پروژه یا عملی را از ابتدا تا انتها به عهده می‌گیرد. پیمانکار در قبال نتیجه کار دستمزد دریافت می‌کند برخلاف کارگر که بر اساس مدت زمان انجام کار دستمزد می‌گیرد.

برگرفته از مهداد

بیشتر بخوانید 

نحوه محاسبه حقوق ، مزایا و حق بیمه کارگران پاره وقت

امکان توقیف حقوق کارگری که قبلا وام یا مساعده دریافت نموده است 

وظایف کارفرما در صوت بروز حادثه برای کارگر در محل کار

نحوه حل و فصل خودمانی اختلافات کارگر و کارفرما

مجازات بیمه نکردن کارگر 

نحوه شکایت کارگر بدون قرارداد از کارفرما

شرایط اتمام قرارداد کار کارگران

دادخواست مطالبه حقوق مزایا و سنوات توسط کارگر