نحوه مطالبه وجه چک برگشتی از طریق دادگاه

چک از جمله اسناد مالی لازم الاجرا به شمار می رود که مطابق ماده ۲ قانون صدور چک  ، صادرکننده چک باید در هنگام سر رسید چک به میزان مبلغ مندرج در آن نزد بانک  اعتبار داشته باشد لذا اگر کسی چکی صادر نماید که در هنگام سر رسید آن در بانک محال علیه اعتبار پرداخت آن را نداشته باشد، دارنده می تواند از  بانک تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت بنماید.

نحوه اخذ گواهی عدم پرداخت چک بلا محل و کد رهگیری

در صورت عدم وجود اعتبار در زمان تسلیم چک به بانک ، در صورت درخواست دارنده چک ، مامور بانک موظف است با ذکر مشخصات و تاریخ چک، گواهی عدم پرداخت را به همراه کد رهگیری صادر و به دارنده چک تقدیم نماید .

بر حسب مقررات جدید چک برگشتی علاوه بر صدور گواهی عدم پرداخت چک بلا محل متصدی بانک باید مشخصات چک و صادرکننده آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید تا با ثبت چک در سامانه مذکور کلیه حساب های بانکی صادرکننده چک بسته  شود. همچنین طبق قانون جدید چک کلیه بانک ها از ارائه خدماتی مثل افتتاح حساب یا اعطای تسهیلات بانکی به صادرکننده چک برگشتی ممنوع می باشند.

نحوه طرح شکایت صدور چک بلا محل علیه صادر کننده

متعاقب برگشت خوردن چک و صدور گواهی عدم پرداخت ، دارنده چک می تواند طبق ماده ۶ قانون صدور چک، به اتهام صدور چک برگشتی شکایت کیفری مطرح نماید . بر همین مبنا دارنده چک می تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت به یکی از دفاتر خدمات قضایی ، بر علیه صادرکننده اقامه شکایت نماید. مجازات جرم صدور چک بلامحل بر حسب مبلغ مندرج در چک متفاوت است. صادرکننده چک بلامحل ممکن است به حبس تعزیری از نود و یک روز تا دو سال محکوم گردد.

نحوه طرح دعوای مطالبه وجه چک از دادگاه حقوقی

علاوه بر ضمانت اجرای کیفری، از نظر حقوقی نیز دارنده چک برگشتی می تواند به دادگاه عمومی و حقوقی، یا شورای حل اختلاف مراجعه نموده و با تقدیم دادخواست، پرداخت وجه چک و خسارت تاخیر آن را مطالبه نماید. این کار مستلزم مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و تنظیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، مطابق با دعاوی مالی است.

نحوه صدور اجرائیه برای چک برگشتی

یکی از نوآوری های اصلاح قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷، امکان صدور فوری اجرائیه در مورد چک های برگشتی است. برای این کار کافی است دارنده چک با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه نماید. در این شرایط دارنده یا وکیل وی باید در دادگاه تقاضای صدور اجرائیه چک برگشتی را طرح نماید. صدور اجرائیه چک برگشتی در دادگاه، مطابق با ماده ۱۲ قانون صدور چک منوط به احراز شرایط زیر است:

الف – چک به صورت سفید امضا صادر نشده باشد.

ب – در متن چک، وصول آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.

ج – در متن چک قید نشده باشد که چک برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده است.

د – بدون تصریح در متن چک، ثابت نشده باشد که وصول آن منوط به تحقق شرطی یا برای تضمین معامله انجام شده است.

ه – ثابت نشود که چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ صدور آن بر خلاف واقع درج شده باشد.

مراحل صدور اجرائیه چک برگشتی

اگر قصد داشتید از طریق صدور اجرائیه ، برای مطالبه چک اقدام نمائید ابتدا باید اقدام به دریافت گواهی عدم پرداخت چک نموده و سپس از بانک بخواهید نسبت به چک، کد رهگیری صادر نماید.

بنابراین ، چک هایی که فاقد کد رهگیری می باشند از قابلیت صدور اجراییه و امتیازات مربوط به قانون جدید برخوردار نمی باشند. بعد از دریافت گواهی عدم پرداخت و کد رهگیری شخص میتواند با به همراه داشتن اصل چک و گواهی عدم پرداخت ، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تقاضای صدور اجرائیه نماید.

پس از ارسال پرونده به شعبه، قاضی رسیدگی کننده پس از بررسی مدارک و مستندات که شامل چک و عدم پرداخت می باشد نسبت به صدور اجرائیه چک اقدام و متعاقب آن به صادرکننده چک ابلاغ می کند.

نحوه تشکیل پرونده اجرایی چک بلا محل

بعد از صدور اجرائیه چک و ابلاغ آن به خوانده، در صورت پرداخت نشدن وجه چک خواهان باید بعد از گذشتن مدت ۱۰ روزه نسبت به مراجعه به دادگاه و  تشکیل پرونده اجرایی اقدام نماید.

بعد از تشکیل پرونده اجرائی خواهان باید نسبت به توقیف سه گانه اموال ، ثبت اسناد (اداره ثبت اسناد و املاک) ، راهور (راهنمایی و رانندگی)، حساب بانکی (کلیه بانک های دارای حساب شخص) محکوم علیه اقدام نماید.

چنانچه با استعلامات حاصله اموالی از محکوم علیه به دست نیاید خواهان میتواند تقاضای جلب محکوم علیه را نماید.

نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه چک بلا محل

بر اساس ضوابط جدید قانون چک در صورت مطالبه وجه چک از طریق صدور اجرائیه فقط مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی، از صادر کننده قابل مطالبه می باشد و خواهان برای مطالبه خسارت تاخیر تادیه باید دادخواست جداگانه ای را تقدیم دادگاه نماید. بنابراین، صدور اجراییه چک تنها نسبت به اصل مبلغ چک مقدور بوده و برای خسارات تاخیر تادیه باید دادخواست تقدیم شود.

هزینه دادرسی درخواست صدور اجراییه چک

مطابق ماده ۲۳ قانون صدور چک تقاضای صدور اجرائیه چک برگشتی از طریق دادگستری معمولا بدون نیاز به رسیدگی انجام شود و در اغلب موارد قاضی به صرف درخواست صدور اجرائیه از طرف خواهان، اجرائیه را صادر و به طرفین ابلاغ می کند و تقاضای صدور اجرائیه از طریق دادگستری برخلاف اداره ثبت هزینه دادرسی ندارد.