اعتراض ثالث به معنای این است که همه انسان‌ها در همه مراحل زندگی اشتباه می‌کنند و قضات دادگاه نیز از این قضیه مستثنی نیستند. هیچ کسی از آینده باخبر نیست و نمی‌تواند آن را پیش‌بینی کند. رای قاضی بر اساس اطلاعات و منابع مختلفی است که دریافت می‌کند و ممکن است وضعیت افراد به دلیل رای قاضی دگرگون شده و خساراتی را متحمل شوند یا حتی حقوق شهروندی آنها نیز سلب شود.
بنابراین این اشخاص می‌توانند نسبت به رای قاضی معترض باشند و این یکی از مهمترین روش‌ها نسبت به رای دادگاه است و باعث می‌شود تا قاضی در دادگاه بعدی دقت بیشتری به خرج داده و رای خود را با اطلاعات کامل‌تری صادر کند. 

 معنا و مفهوم اعتراض ثالت

افراد می‌توانند در موارد خاصی به رای قاضی اعتراض کنند تا او رای خود را تصحیح کند و بدین ترتیب دیگر حق افراد ضایع نخواهد شد. مهمترین روش‌های اعتراض به رای دادگاه، تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی است. اصحاب دعوا که همان خواهان یا خوانده دعوا هستند اگر نسبت به رای قاضی اعتراض داشته و از رای صادره رضایتی نداشته باشند، می‌توانند با این روش‌ها، درخواست تجدیدنظر در رای دادگاه مطرح کنند.
تا بدین جا متوجه شدیم که اصحاب دعوا می‌توانند نسبت به رای دادگاه اعتراض کنند ولی اگر کسی به غیر از این افراد نسبت به رای دادگاه معترض باشد با چه راهکارهایی می‌تواند نظر خود را نسبت به رای دادگاه بیان کند. آیا می‌توان انتظار داشت که این چنین امری محقق شود؟
نهادی به نام اعتراض ثالت در همین زمینه شکل گرفته است. اشخاصی که نسبت به رای دادگاه معترض هستند می توانند به این نهاد مراجعه کرده و دادگاه وظیفه دارد که اعتراضات این افراد را بررسی کند. بررسی اعتراضات افراد به لحاظ قانونی و حقوقی، براساس شرایط خاصی است.

زمانی که قاضی رای خود را صادر می‌کند، این رای فقط بر خواهان و خوانده تاثیرگذار بوده و در مورد وضعیت افراد دیگر تاثیرگذار نیست و به همین دلیل تنها خواهان و خوانده می‌توانند نسبت به رای قاضی معترض باشند و وضعیت اشخاص دیگر که همان اشخاص ثالث هستند چندان دستخوش تغییرات نخواهد شد. 
اما با این حال رای دادگاه ممکن است بر وضعیت افراد دیگر که در دعوای حقوقی بین خواهان و دخالتی ندارند، متاثر از رای دادگاه باشد.
شخص ثالت به کسی گفته می‌شود که طرف دعوای خواهان یا خوانده نباشد. شما با اعتراض ثالث می‌توانید نسب به رای صادره دادگاه معترض باشید. 
چه کسانی می‌توانند از اعتراض ثالث استفاده کنند، آیا هر کسی که به رای دادگاه معترض باشد می‌تواند از اعتراض ثالث استفاده کند؟

 افراد شایسته برای اعتراض ثالث

در صورتی که فردی ویژگی‌های ذیل را داشته باشد می‌تواند نسبت به رای دادگاه معترض باشد:
نخست اینکه ثالث بودن فرد باید احراز شود و نباید یکی از طرفین دعوا یعنی خواهان یا خوانده باشد.
اصحاب دعوا می‌توانند با روش‌هایی مانند تجدیدنظرخواهی به رای دادگاه معترض باشند. 
اعتراض ثالث مختص اشخاص ثالث بوده که در دعوا و شکایت خواهان و خوانده بی‌طرف هستند و مشتکی‌عنه نیستند ولی رای دادگاه وضعیت زندگی آنان را متاثر می‌کند.
شخص معترض باید ذی‌نفع باشد و در صورتی که رای دادگاه در وضعیت زندگی او خللی ایجاد کند، دادگاه ملزم به تجدیدنظر در رای صادره است. 
شخص معترض زمانی می‌تواند نسبت به رای دادگاه معترض باشد که تصور کند در دعوای حقوقی، نفعی از او ضایع شده است و به غیر از این فرد دیگری نمی‌تواند نسبت به رای دادگاه معترض باشد.
در اعتراض ثالث فرد معترض به دلیل اینکه در دعوای حقوقی، نفعی دارد می‌تواند نسبت به رای دادگاه معترض باشد و اعتراض او در دادگاه بحث و بررسی می‌شود و امکان دارد که اعتراض او درست نباشد، ولی در هر حال دادگاه تصور می‌کند که او در این دعوا، نفع مادی یا معنوی دارد.
بر اساس ‌ماده ۴۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر در خصوص دعوایی، رأیی صادره شود که به‌ حقوق شخص ثالث خللی وارد آورد و آن شخص یا نماینده او در دادرسی که منتهی به ‌رأی شده است، به‌عنوان اصحاب دعوا دخالت نداشته باشد، می‌تواند نسبت به آن رأی اعتراض کند.
‌همچنین بر اساس ماده ۴۱۸ این قانون، در مورد ماده قبل، شخص ثالث حق دارد به‌هرگونه رأی صادره از دادگاه های عمومی، انقلاب و تجدیدنظر اعتراض کرده و نسبت به ‌حکم داور نیز کسانی که خود یا نماینده آنان در تعیین داور شرکت نداشته‌اند، می‌توانند به‌عنوان شخص ثالث اعتراض کنند.
بنابراین شخص ثالث می‌تواند نسبت به رای دادگاه‌های انقلاب، تجدیدنظر و عمومی اعتراض کند و بر همین مبنا می‌‌تواند نسبت به همه آرای دادگاه‌ها، اعتراض خود را ابراز کند.
این قضیه در مورد آرای داوری نیز صدق می‌کند و حتی افرادی که داوران را انتخاب نکرده‌اند می‌توانند نسبت به رای داوران اعتراض داشته باشند.
در اعتراض ثالث شخص می‌تواند در هر زمانی نسبت به رای دادگاه، اعتراض خود را ابراز کند.
بنابراین به نکته بسیار مهمی می‌توان پی برد و آن، این است که اشخاص ثالث می‌توانند در هر زمانی نسبت به آرای دادگاه‌ها معترض باشند و این اعتراض در هر زمانی قابل رسیدگی است. 
البته شخص ثالث باید فقط به دادگاهی که رای را صادر کرده است، اعتراض خود را ابزار کند.

 اثرات جانبی اعتراض ثالث

پرسشی که مطرح می‌شود، این است که زمانی که دادگاهی رای خود را صادر می‌کند و شخص ثالث نسبت به آن معترض شده و پرونده دوباره وارد پروسه بررسی می‌شود، رای نهایی هرگز به مرحله اجرا در نمی‌آید؟ 
در پاسخ باید گفت به لحاظ حقوقی، نظر شخص معترض نسبت به رای دادگاه تاثیری ندارد و آن را معلق نمی‌کند. 
بدین معنی که اعتراض شخص ثالث هرگز باعث به اجرا در نیامدن رای دادگاه نمی‌شود و فقط باید منتظر بماند تا نتیجه اعتراض وی مشخص شود. 
حکم دادگاه اجرا می‌شود و به تبع آن نتیجه و اثر اعتراض شخص ثالث نیز مشخص می‌شود.
البته دادگاه می‌تواند با دریافت تضمین قابل قبولی مانند سند اموال غیرقابل انتقال یا ضمانت‌نامه بانکی اجرای حکم دادگاه را تا زمانی به تعویق بیندازد تا خسارتی بر شخص ثالث وارد نشود و در نهایت نتیجه اعتراض مشخص شود.
دادگاه می‌تواند بنا به صلاحدید خود بخشی از حکم را که به شخص ثالث خسارتی وارد می‌کند، لغو کند.
بنابراین متوقف کردن اجرای کل حکم در صورتی که تفکیک آن ممکن نباشد، لازم و ضروری است.