مفهوم حق داشتن وکیل 

حق داشتن وکیل در دادگاهها از جمله حقوقی است که قانون گذار کشور ما هم در قانون اساسی و هم در قوانین عادی آن را مورد شناسایی قرار داده و شرایط آن را تبیین کرده است. اصل سی و پنجم قانون اساسی مقرر می دارد: «در همه دادگاهها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد». جمله امری پایان این اصل، نشان دهنده اهمیت استفاده از این حق در دادگاه ها است.در مورد حق داشتن وکیل در دعاوی جزایی، چکیده بر اساس اصل سی و پنجه از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتخاب وکیل در همه دادگاه ها برای افراد به عنوان یک حق شناخته شده است؛ به گونه ای که اگر اصحاب دعوا توانایی انتخاب وکیل نداشته باشند، امکانات تعیین وکیل باید برای ایشان فراهم آید. ماده ۱۸۵ از قانون آیین دادرسی کیفری نیز با پرداخته این اصل در امور جزایی، به طرفین دعوا اجازه می دهد، وکیل انتخابی خود را به محکمه معرفی کنند. قانونگذار این حق رابرای متهم آن قدر مهم فرض کرده که در ماده ۱۸۶ از همان قانون، دادگاه ها را مکلف میکند در صورت عجز متهم از انتخاب وکیل، راسا این وظیفه را انجام دهند. صرف نظر از اینکه در برخی جرایم داشتن وکیل برای متهم اجباری است

 حق داشتن وکیل در قوانین ایران

وکیل دادگستری

با شروع شدن فرایند دادرسی کیفری فرد متهم این امکان را خواهد داشت تا در طی مراحل قضایی وکیل داشته باشد.با اینکه حق داشتن وکیل در دادگاه های حقوقی و دادرسی مدنی وجود دارد.

با این حال در طی مراحل کیفری و صادر کردن حکم محکومیت و رسیدگی به اتهام سلب کردن حق داشتن وکیل برای متهم برای مقامات قضایی و مسئولین ذیربط مجازات قانونی در پی خواهد داشت.

از جمله اصول مهم و اساسی در رسیدگی کیفری، شامل حقوقی می شود که به دلیل شرایط ویژه ی متهم برای وی در نظر گرفته می شود.و دادگاه و مقامات قضایی به دلیل داشتن نقش حمایتی و نماینده ی مردم و جامعه در برابر بزه دیده ، درصدد ناقض حقوق فرد متهم خواهد بود.

به همین خاطر حقوق اساسی فرد متهم در دادرسی کیفری شامل بعضی از اصول تضمینی می شود که بایستی در قوانین مختلف گرد هم بیاید. بایستی برای افراد جامعه این اطمینان خاطر به وجود بیاید که با وجود امنیت قضایی کامل با وجود مورد سو ظن قرار گرفتن و شکایت بر علیه آن ها و یا شروع دادرسی کیفری حتما محکوم به مجازات های کیفری نخواهند شد.

و همین طور با وجود پیچیدگی های رسیدگی های کیفری، افراد نیازمند مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری و کمک گرفتن از وی می باشند. که این امر در قوانین کشورهای مختلف با نام حق داشتن وکیل شناخته می شود.

حق داشتن وکیل در قوانین بین‌المللی

در خصوص حق داشتن وکیل و مشاوره با وکیل در قوانین مدون بین المللی که شامل همه ی قوانین سیاسی، اجتماعی و مدنی می شود، در بند دال ماده ی چهارده به صورت زیر بیان شده است:

هر فردی این حق را دارد که در دادگاه حضور پیدا کرده و با کمک وکیلی که خود انتخاب کرده از خود دفاع نماید. و در شرایطی که وکیل نداشته باشد، داشتن این حق به اطلاع وی خواهد رسید.