نحوه گرفتن وکیل رایگان

طبق اصل ۳۵ قانون اساسی هر فردی حق دارد در هنگام احضار به مراجع قضایی وکیل داشته باشد و کسی می‌تواند از معاضدت قضایی یا به تعبیر دیگر داشتن وکیل رایگان  بهره‌مند شود که معسر یعنی قادر به پرداخت هزینه دادرسی و حق‌الوکاله  وکیل نباشد.

افراد درصورتی که یک دعوای حقوقی (نه کیفری) مطرح در دادگاه داشته باشند به دو شرط می‌توانند وکیل معاضدتی دریافت کنند، یکی اینکه فاقد بضاعت مالی برای پرداخت حق الوکاله باشند که در این صورت دادگاه حکم اعسار فرد بی‌بضاعت را صادر کرده و یا با ارائه استشهادیه به کانون، دارای وکیل معاضدتی برای پیگیری پرونده حقوقی خود می‌شوند.

کانون وکلا دادگستری استشهادیه را که چندفرد آن را امضا کرده‌اند، همراه با سوگند فرد بی‌بضاعت پذیرفته و هنگامی که بی‌بضاعتی وی بر مسلم شد، دعوایی که قرار است پرونده در آن مطرح شود مورد بررسی قرار گرفته و حقی که از مدعی سلب شده با داشتن وکیل معاضدتی حل می‌شود.

این نکته قابل ذکر است که کانون وکلای دادگستری تنها به خود متقاضی وکیل ارائه می‌کند، در نتیجه اگر فردی به طور غیابی خواستار وکیل معاضدتی باشد این امر امکانپذیر نیست. مثلا دو نفر شریک در یک ملک بوده و می‌خواهند یک دعوی حقوقی مطرح کنند، اما یکی از این دو نفر به کانون مراجعه و درخواست وکیل معاضدتی کرده و دیگری این کار را انجام نداده، تنها به فرد مراجعه کننده وکیل معاضدتی معرفی می شود.

مقصود از معاضدت قضایی مساعدت و یاری به کسانی است که بواسطه عدم کفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود، قدرت پرداخت هزینه دادرسی وحق الوکاله را ندارند و درنتیجه نمی‌توانند به مراجع قضایی رفته و حق خود را بگیرند.