شرایطی که مرد می تواند  ازدواج مجدد کند

بر اساس ماده ۱۶ این قانون، «مرد نمی‌تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند، مگر در موارد زیر؛ رضایت همسر اول، عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی، عدم تمکین زن از شوهر، ابتلای زن به جنون یا امراض صعب‌العلاج موضوع بندهای ۵ و ۶ ماده ۸، محکومیت زن وفق بند ۸ ماده ۸، ابتلای زن به هر گونه اعتیاد مضر برابر بند ۹ ماده ۸، ترک زندگی خانوادگی از طرف زن، عقیم بودن زن و غایب مفقودالاثر شدن زن برابر بند ۱۴ ماده ۸٫»
بر اساس بندهای ۵ و ۶ ماده ۸ قانون حمایت خانواده، منظور از ابتلای زن به جنون یا امراض صعب‌العلاج، «ابتلای هر یک از زوجین به امراض صعب‌العلاج به نحوی است که دوام زناشویی برای طرف دیگر در مخاطره باشد و نیز جنون هر یک از زوجین در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد.»
همچنین قانونگذار در بند ۸ این ماده قانونی، در خصوص محکومیت می‎گوید «محکومیت زن یا شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال ‌بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به پنج سال یا بیشتر و بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.»
منظور از ابتلای زن به هر گونه اعتیاد مضر نیز در بند ۹ ماده ۸ قانون حمایت خانواده، «ابتلا به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیرممکن سازد» است که در این موارد شوهر می تواند مبادرت به تقدیم دادخواست ازدواج مجدد نماید .

ازدواج مجدد بدون رضایت زن اول

 آیا ازدواج مجدد بدون اجازه همسر اول جرم است؟
ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول  و حتی ازدواج دائم بدون اجازه همسر اول جرم نیست و آنچه جرم است عدم ثبت واقعه نکاح دائم است.
در ماده ۱۷ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۵۳، ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول و ازدواج دائم بدون اذن همسر، جرم معرفی و برای آن مجازات تعیین شده بود. اما بعد از انقلاب بر طبق نظریه شورای نگهبان این ماده قانونی غیرشرعی اعلام شد.
در حال حاضر قانونی که در این خصوص حاکم است، ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ است که طبق این ماده، «چنانچه مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می‏شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند، نیز مقرر است.»

تکلیف زن اول با ازدواج مجدد مرد

 زن اول با اثبات ازدواج مجدد شوهر بدون اجازه خود می‎تواند به استناد بند ۱۲ شروط عقدنامه تقاضای طلاق کند و در صورت تمایل علاوه بر طلاق می‎تواند مهریه را هم وصول کند. زیرا با تحقق این بند از شروط ضمن عقد، زن وکیل زوج در طلاق می‌شود. اما اگر شوهر شرط مذکور را امضا نکرده باشد، زوجه می‏تواند از طریق اثبات عسر و حرج و البته استناد به بند ۱۰ ماده ۸ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۵۳ از دادگاه تقاضای طلاق کند.
شایان ذکر است که قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۵۳ به طور کامل نسخ نشده و فقط قسمتی از آن که در قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ تغییر یافته، نسخ شده است.